Angina – objawy, przyczyny i metody leczenia oraz profilaktyki
- By : Hipermed.pl
- Category : Zdrowie

Angina, znana potocznie jako zapalenie gardła, to dolegliwość, która dotyka wiele osób, zarówno dorosłych, jak i dzieci. Często pomijana w codziennych rozmowach, potrafi jednak dać się we znaki, prowadząc do silnego bólu oraz dyskomfortu podczas przełykania. Warto zaznaczyć, że przyczyny anginy mogą być różnorodne – od infekcji wirusowych, które dominują wśród dorosłych, po bakteryjne zapalenia wywołane przez paciorkowce, które częściej dotykają najmłodszych. Choć wiele przypadków ustępuje samoistnie, zrozumienie objawów, diagnostyki oraz metod leczenia jest kluczowe, aby skutecznie walczyć z tą powszechną chorobą.
Co to jest angina?
Angina to zapalenie migdałków podniebiennych oraz błony śluzowej gardła, które może mieć ostry przebieg. Najczęściej jest spowodowana infekcjami wirusowymi lub bakteryjnymi. To jedna z najpowszechniejszych dolegliwości dotyczących górnych dróg oddechowych, szczególnie w sezonie jesienno-zimowym, kiedy liczba zachorowań zazwyczaj wzrasta. Angina może dotknąć osoby w każdym wieku; u dorosłych przeważają przypadki wirusowe, natomiast dzieci częściej cierpią na anginę bakteryjną wywołaną zakażeniem paciorkowcem.
Objawy anginy są zazwyczaj bardzo uciążliwe. W pierwszej kolejności pojawia się:
- silny ból gardła,
- trudności w połykaniu i mówieniu,
- wysoka gorączka,
- ból głowy,
- dreszcze,
- ogólne złe samopoczucie.
Dodatkowo w niektórych sytuacjach występują także:
- bóle stawów,
- nudności.
Z tego powodu kluczowe jest szybkie rozpoznanie i wdrożenie leczenia anginy, aby uniknąć ewentualnych powikłań zdrowotnych.
Zakażenie anginą przenosi się głównie drogą kropelkową, co czyni tę chorobę łatwo zaraźliwą. Gdy zauważysz objawy wskazujące na anginę, warto jak najszybciej skonsultować się z lekarzem. Dzięki temu można ustalić właściwą diagnozę oraz odpowiednią metodę leczenia.
Jakie są objawy anginy?
Angina, czyli ostre zapalenie gardła i migdałków, daje o sobie znać przede wszystkim poprzez intensywny ból w obrębie gardła. Taki dyskomfort często sprawia trudności podczas jedzenia oraz przełykania. Podwyższona temperatura ciała, przekraczająca 38°C, jest jednym z typowych objawów choroby. Osoby dotknięte anginą mogą również doświadczać:
- dreszczy,
- ogólnego osłabienia organizmu,
- bólu głowy,
- bólu mięśni.
W przypadku anginy wirusowej symptomy są zazwyczaj łagodniejsze; obok bólu gardła często występują katar i kaszel. Natomiast angina bakteryjna charakteryzuje się znacznie silniejszym bólem gardła jako głównym symptomem. Często można zauważyć:
- białe naloty na migdałkach,
- powiększone, bolesne węzły chłonne w okolicy szyi.
Aby rozpoznać anginę, lekarze zwracają uwagę na te charakterystyczne oznaki. Ich obecność może sugerować konieczność wizyty u specjalisty, który zleci dalsze badania oraz rozważy ewentualne leczenie antybiotykami.
Jakie są przyczyny anginy?
Angina to stan zapalny migdałków podniebiennych, który może mieć różne źródła. Najczęściej wywołują ją wirusy oraz bakterie, a w rzadkich przypadkach – grzyby. U dorosłych aż 90-95% przypadków anginy jest spowodowanych wirusami, takimi jak:
- rynawirusy,
- koronawirusy,
- wirusy RS.
Dzieci również są szczególnie podatne na infekcje wirusowe, które odpowiadają za 70-85% przypadków zapaleń gardła.
Zakażenie przenosi się najczęściej drogą kropelkową lub przez bezpośredni kontakt z osobą zakażoną. W przypadku anginy bakteryjnej najważniejszym patogenem jest paciorkowiec z grupy Streptococcus pyogenes, który najczęściej prowadzi do infekcji migdałków. Co ciekawe, w sytuacjach osłabienia układu odpornościowego może dojść także do samoistnego rozwoju anginy.
Warto zwrócić uwagę, że okres inkubacji wirusowych zapaleń gardła trwa od jednego do sześciu dni. To oznacza, że objawy mogą pojawić się stosunkowo szybko po kontakcie z patogenami. Dokładna identyfikacja przyczyny anginy ma kluczowe znaczenie dla skutecznego leczenia oraz profilaktyki tej choroby.
Rodzaje anginy: wirusowa i bakteryjna
Angina wirusowa i bakteryjna to dwa główne rodzaje tego schorzenia, które różnią się nie tylko przyczynami, ale także objawami oraz sposobami leczenia. Angina wirusowa, wywoływana przez wirusy, zazwyczaj przebiega łagodniej. Do charakterystycznych symptomów należą:
- ból gardła,
- katar,
- kaszel.
Często ustępuje samodzielnie w ciągu tygodnia lub dziesięciu dni, bez konieczności stosowania leków przeciwwirusowych czy antybiotyków.
Z kolei angina bakteryjna, najczęściej spowodowana paciorkowcami (znana jako angina paciorkowcowa), pojawia się nagle i z pełną siłą. Objawia się:
- intensywnym bólem gardła,
- podwyższoną temperaturą ciała,
- białym nalotem na migdałkach.
Leczenie wymaga zastosowania antybiotyków, by skutecznie zwalczyć infekcję.
Warto zwrócić uwagę na kluczowe różnice między tymi dwoma rodzajami anginy; mają one znaczenie nie tylko podczas stawiania diagnozy, ale również dla wyboru odpowiednich metod leczenia oraz zapobiegania potencjalnym powikłaniom zdrowotnym związanym z każdą z tych postaci choroby.
Jak przebiega diagnostyka anginy?
Diagnostyka anginy opiera się na starannej analizie objawów klinicznych pacjenta oraz przeprowadzeniu szczegółowego wywiadu lekarskiego. Lekarz szczególnie zwraca uwagę na typowe symptomy, takie jak:
- ból gardła,
- trudności w połykaniu,
- gorączkę.
W tym kontekście stosuje się skalę Centora/McIsaaca, która ocenia ryzyko zakażenia paciorkowcem grupy A (Streptococcus pyogenes). Ta skala bazuje na czterech istotnych kryteriach:
- obecność gorączki,
- powiększenie węzłów chłonnych szyjnych,
- ropne naloty na migdałkach,
- brak kaszlu.
Im więcej z tych wskaźników występuje, tym wyższe prawdopodobieństwo zakażenia bakteryjnego.
Jeśli lekarz dostrzega niepokojące objawy lub stan pacjenta budzi jego wątpliwości, może zlecić dodatkowe badania. Zazwyczaj wykonuje się szybkie testy mające na celu wykrycie antygenów paciorkowców z wymazu z gardła. Jednak złotym standardem pozostaje posiew wymazu z gardła i migdałków, który pozwala precyzyjnie zidentyfikować patogen odpowiedzialny za infekcję.
Cały proces diagnostyczny anginy jest wieloaspektowy; łączy ocenę kliniczną z badaniami laboratoryjnymi, co umożliwia potwierdzenie lub wykluczenie zakażeń bakteryjnych.
Jakie są metody leczenia anginy?
Leczenie anginy wymaga zastosowania różnych metod, które zależą od jej źródła. W przypadku anginy bakteryjnej, zwłaszcza tej wywołanej przez paciorkowce, kluczowe staje się wprowadzenie antybiotyków. Najczęściej zalecaną substancją jest penicylina fenoksymetylowa, którą należy stosować przez dziesięć dni. Taki sposób terapii ma na celu eliminację bakterii oraz zapobieganie ewentualnym powikłaniom.
W przypadku anginy wirusowej skupiamy się na łagodzeniu objawów, ponieważ w tym przypadku antybiotyki nie są skuteczne. Terapia objawowa koncentruje się na:
- odpoczynku,
- odpowiednim nawodnieniu organizmu,
- piciu dużej ilości płynów.
Dodatkowo można skorzystać z leków przeciwbólowych i przeciwgorączkowych, takich jak paracetamol czy ibuprofen, które pomagają złagodzić ból gardła i obniżyć temperaturę ciała.
Lekarze często rekomendują także:
- preparaty do ssania o właściwościach przeciwbólowych i przeciwzapalnych,
- płukanie gardła roztworami solnymi lub ziołowymi naparami.
Ważne jest również dbanie o odpowiednie nawodnienie i unikanie podrażnień gardła podczas całego procesu leczenia.
Ogólnie rzecz biorąc, skuteczność terapii anginy w dużej mierze zależy od szybkiej diagnozy oraz właściwego doboru leczenia dostosowanego do konkretnego rodzaju zakażenia. Dlatego jeśli zauważysz objawy anginy, warto udać się do lekarza celem ustalenia najlepszego postępowania terapeutycznego.
Jakie są powikłania anginy?
Powikłania anginy mogą być bardzo poważne i różnorodne, szczególnie w przypadku, gdy choroba nie jest odpowiednio leczona. Oto kilka najczęstszych komplikacji:
- Ropień okołomigdałkowy – to nagromadzenie ropy, które może pojawić się w okolicy migdałków. Charakteryzuje się silnym bólem gardła, trudnościami w połykaniu oraz obrzękiem szyi,
- Zapalenie ucha środkowego – angina może prowadzić do zapalenia ucha, co objawia się intensywnym bólem oraz problemami ze słuchem,
- Gorączka reumatyczna – to poważne schorzenie może wystąpić po anginie wywołanej przez paciorkowce. W konsekwencji grozi uszkodzeniem serca oraz stawów,
- Ostre kłębuszkowe zapalenie nerek – nieleczona angina może również przyczynić się do tego typu zapalenia nerek. Objawy obejmują obrzęki, wysokie ciśnienie krwi oraz zmiany w moczu.
Choć powikłania te są stosunkowo rzadkie u dorosłych, ryzyko ich wystąpienia znacznie wzrasta przy braku odpowiedniej terapii anginy. Dlatego tak istotne jest, by już przy pierwszych symptomach tej choroby zasięgnąć porady lekarza.
Jakie są metody profilaktyki anginy?
Profilaktyka anginy odgrywa kluczową rolę w zapobieganiu jej rozprzestrzenianiu się oraz ograniczaniu ryzyka zakażeń. Istnieje kilka skutecznych strategii, które warto wdrożyć:
- unikanie kontaktu z osobami chorymi, zwłaszcza w okresach zwiększonej zachorowalności,
- izolacja osób z objawami anginy, aby zmniejszyć ryzyko zarażenia innych,
- regularne mycie rąk oraz stosowanie środków dezynfekujących,
- wzmocnienie odporności organizmu poprzez zdrową dietę bogatą w witaminy i minerały,
- regularna aktywność fizyczna oraz odpowiednia ilość snu,
- dbanie o higienę jamy ustnej,
- unikanie palenia tytoniu oraz ekspozycji na dym papierosowy,
- regularne szczepienia przeciwko grypie.
Wprowadzenie tych metod profilaktycznych może znacząco obniżyć ryzyko wystąpienia anginy oraz jej ewentualnych powikłań.
Jak angina wpływa na ciążę?
Angina w czasie ciąży stanowi poważne zagrożenie zarówno dla matki, jak i rozwijającego się dziecka. Infekcja spowodowana paciorkowcami może prowadzić do wielu groźnych powikłań. Objawy takie jak:
- ból gardła,
- gorączka,
- trudności z przełykaniem wymagają niezwłocznej interwencji medycznej.
Leczenie anginy u ciężarnych kobiet musi być starannie przemyślane, ponieważ niektóre leki są przeciwwskazane w tym okresie. Dlatego tak istotne jest skonsultowanie się z lekarzem. W przypadku bakteryjnego rodzaju anginy stosuje się jedynie te antybiotyki, które zostały zatwierdzone do użycia podczas ciąży.
Ignorowanie tej infekcji może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych. Nieleczona angina może skutkować:
- zapalenie płuc,
- innymi komplikacjami, które będą miały wpływ na zdrowie matki oraz rozwój płodu.
Z tego powodu profilaktyka oraz szybkie rozpoznanie i leczenie objawów anginy w czasie ciąży mają kluczowe znaczenie.